Ya Elektrikler Olmasaydı?

Bir sabah uyanıyorsun, lambaya basıyorsun ama ışık yok. Telefonun şarj olmamış. Buzdolabındaki süt bozulmuş. İnternete giremiyorsun. Elektrikler gitmiş değil, hiç olmamış!

Haydi gel, birlikte elektrik hiç var olmamış bir dünyada yaşamaya çalışalım. Bu sadece karanlıkta kalmak demek değil. Elektrik, hayatımızın görünmeyen kahramanı. Onsuz bir dünya hayal etmek, aslında modern yaşamı sıfırlamak demek. Tüm alışkanlıklarımızı, rutinlerimizi, konforumuzu ve teknolojiyi bir kenara bırakmak zorunda kalırdık. Peki o zaman hayat nasıl olurdu?

Geceler Ne Olurdu?

Elektrik olmasaydı, geceler gerçekten karanlık olurdu. Evet, mum var, gaz lambası var ama ne kadar yeterli? Karanlık sokaklar, ıssız caddeler… Sokak lambaları, trafik ışıkları, ev aydınlatmaları olmadan şehirler bambaşka bir hâl alırdı.

Geceleri dışarı çıkmak, basit bir yürüyüş yapmak bile cesaret isterdi. Güvenlik azalır, suç oranları artabilirdi. Hayat, doğal ışıkla sınırlanırdı. Bugünkü gibi 24 saatlik bir şehir hayatı değil, gün ışığıyla sınırlı bir yaşam olurdu.

Sanayi Devrimi’nin ikinci aşaması, elektriğin keşfiyle hızlandı. Eğer Edison ampulü icat etmeseydi, şehirler bu kadar büyük, bu kadar aktif olur muydu?

Evler Nasıl Olurdu?

Elektrik olmasaydı, evler bugünkü rahatlığından çok uzak olurdu. Çamaşır makinesi, bulaşık makinesi, televizyon, buzdolabı, klima, elektrikli süpürge… Bunların hiçbiri olmazdı.

Yemek yapmak bile ciddi bir emek isterdi. Elektrikli ocaklar yerine odun veya kömürle çalışan sobalar olurdu. Temizlik saatler sürerdi. Bugün bir düğmeyle hallettiğimiz işler, saatlerimizi alırdı.

Buzdolabı olmadan, yiyecekleri taze tutmak neredeyse imkânsız olurdu. Etler, süt ürünleri, sebzeler çok çabuk bozulur, insanlar günlük alışveriş yapmak zorunda kalırdı.

Eğitim, Sağlık ve Teknoloji

Elektrik olmasaydı, eğitim çok daha sınırlı kalırdı. Akıllı tahtalar, projeksiyonlar, bilgisayar destekli öğrenme araçları olmadan eğitim sadece kara tahta ve tebeşirle sınırlı kalırdı.

Ama daha da önemlisi şu: internet olmazdı.

• Online eğitim hayal olurdu.
• Bilgisayarlar çalışmazdı.
• Yazılımlar gelişmezdi.

MR cihazı, tomografi, EKG, ameliyat robotları… Hiçbiri olmazdı. Tıbbî teşhisler, doktorun gözlemine ve sezgisine kalırdı. Aşılar çok daha geç geliştirilirdi. Ortalama yaşam süresi düşer, bebek ölümleri artardı.

Ekonomi ve İş Hayatı: Sıfırdan Başlamak

Düşünsene, elektrik yok. Bu demek oluyor ki:

• Fabrikalar çalışmaz
• Seri üretim olmaz
• Bankalar dijital işlem yapamaz
• ATM’ler, POS cihazları, kripto paralar yok

İş dünyası kâğıt kalem dönemine geri dönerdi. Raporlar el yazısıyla hazırlanır, arşivler fiziksel dolaplarda saklanırdı. E-posta değil, mektup yazılırdı.

Eğlence ve Günlük Hayat: Ne Kalırdı?

Elektrik olmasaydı, eğlence anlayışımız kökten değişirdi.

• Televizyon yok
• Radyo yok
• Sinemalar olmaz
• Youtube, TikTok, Instagram? Hayal bile edemezdik.

Akşamları müzik dinlemek yerine, insanlar hikâyeler anlatır, sohbet ederdi. Evlerde film gecesi olmazdı ama belki yıldızları seyretmek daha kıymetli olurdu. Dünya bugünkü kadar birbirine bağlı olabilir miydi? Hayır.

Elektriksiz Yaşam: Hâlâ Var mı?

Bugün bile dünyanın bazı bölgelerinde insanlar elektriksiz yaşıyor. Özellikle Afrika ve Güney Asya’nın bazı kırsal bölgelerinde milyonlarca kişi hâlâ elektriğe erişemiyor.

2023 yılında, dünya genelinde yaklaşık 675 milyon insan hâlâ elektriksiz yaşıyordu (Independent Türkçe, 2023).

Bu rakam, bize elektriğin aslında hâlâ bir ayrıcalık olduğunu hatırlatıyor.

Elektrik Sadece Işık Değildir

Elektrik olmasaydı, sadece ışığımızı değil, hayatımızın temel yapı taşlarını da kaybederdik. Bilim, eğitim, sağlık, teknoloji, ekonomi — hepsi karanlıkta kalırdı.

Bu yazıyı okumanı sağlayan cihaz bile çalışmazdı!
Ama düşünmek güzeldir. Ya olmasaydı?
İşte bu soru, bize sahip olduklarımızın kıymetini hatırlatır. Şimdi ışığı aç, telefonu şarja tak ve bir düşün:

Elektrik olmasaydı sen ne yapardın?

Kaynak / Ek Okuma

Kaynaklar:

• Independent Türkçe, 2023 – Elektrik Erişimi Raporu
• Birleşmiş Milletler Enerji Ajansı Verileri
• Elektriğin Tarihi – Britannica

Daha fazla bilgi için, bu kaynaklardan faydalanabilir ve elektriğin tarihsel gelişimi ve küresel erişim üzerine derinlemesine okumalar yapabilirsiniz.